آئین نامه ایمنی جوشکاری و برشکاری گرم

آئین نامه ایمنی جوشکاری و برشکاری گرم

هدف و دامنه شمول:
هدف از تدوین این آئین نامه ایمن سازی محیط کار و محافظت از نیروی انسانی و منابع مادی و پیشگیری از حوادث و بیماریهای ناشی از کار در کلیه کارگاههائی که عملیات جوشکاری و برشکاری گرم و فرایندهای مرتبط با آن انجام م یگیرد، می باشد. مقررات این آئین نامه به استناد ماده 85 قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده است.

فصل اول تعاریف
جوشکاری فلزات: عملیاتی است که بوسیلة عواملی مانند حرارت، فشار و جریان الکتریسیته سبب ایجاد پیوستگی درفلز و یا فلزات مورد اتصال می گردد.
قوس الکتریکی: با نزدیک کردن دو قطب مثبت و منفی جریان برق، در لحظة کوتاهی قبل از برخورد، جرقه ای بوجود م یآید که شعلة حاصل از آن جرقة کوتاه را قوس الکتریکی م ینامند.
جوشکاری با قوس الکتریکی: جوشکاری است که با کمک گرمای ناشی از قوس الکتریکی باعث ذوب و درهم پیوستن و آمیخت هشدن قطعات فلزی می گردد.

جوشکاری مقاومتی: جوشکاری با فشار است که در آن گرمای لازم برای جوشکاری، توسط مقاومت ناشی از عبور جریان الکتریکی از منطقة جوش بین دو فلز تأمین می گردد. جوشکاری گازی: جوشکاری است که در آن منبع حرارتی لازم جهت ذوب فلز (فلز پایه یا مفتول پرکننده) از گرمای ناشی از سوختن یک گاز در مجاورت گاز اکسیژن، تأمین م یگردد.
برشکاری گرم: این نوع برشکاری براساس بالا بردن دمای فلز تا حد مذاب با ایجاد شعله بوده و سپس توسط فشار گاز اکسیژن ماده مذاب را از محل خود خارج نموده تا ایجاد شیار برش صورت پذیرد.
فصل دوم مقررات عمومی
ماده 1 کلیه عملیات جوشکاری و برشکاری باید توسط افراد ماهر صورت پذیرد. ماده 2 کلیه دستگاه ها و تجهیزاتی که برای جوشکاری و برشکاری بکار برده می شوند، باید به طور مرتب و بر اساس دستورالعمل های کارخانه سازنده مورد بازدید، آزمایش و دقت سنجی قرار گرفته و در صورت وجود نقص و یا فرسودگی، تعمیر و یا از فرآیند کار خارج گردند.
ماده 3 وضعیت ایستائی دستگاه ها و تجهیزات جوشکاری و برشکاری بایستی به گونه ای باشد که از هرگونه حرکت اتفاقی جلوگیری به عمل آید. ماده 4 مجوز کتبی انجام عملیات جوشکاری و برشکاری باید توسط کارفرما یا نماینده وی صادر گردد.
ماده 5 مجوز انجام عملیات جوشکاری و برشکاری باید حداقل نوع فرایند، مخاطرات شغلی، اقدامات کنترلی و مدت زمان انجام کار را در برگیرد. ماده 6 کلیه دستگاه ها و تجهیزات جوشکاری و برشکاری باید بطور کام ً لا ایمن نصب و بهر هبرداری گردد.
ماده 7 کلیه دستگاه ها و تجهیزات جوشکاری و برشکاری باید در مکانی نگهداری و انبار شوند که از صدمات فیزیکی و شیمیایی محافظت گردد. ماده 8 روش انجام عملیات جوشکاری و برشکاری باید به گونه ای باشد که علاوه بر فرد جوشکار یا برشکار، خطری برای سایر کارگران و یا افراد متفرقه در بر نداشته باشد. ماده 9 دیوارها و سطوح جانبی محل جوشکاری باید به گونه ای باشد که بیشترین جذب تشعشعات مضر را داشته باشد.
???? صفحه 19 /?/ شماره ????? روزنامه رسمی ??
ماده 10 نصب پاراوان های غیرقابل اشتعال و متناسب با نوع کار در محل های جوشکاری و برشکاری برای حفاظت کارگران و افراد متفرقه الزامی است. ماده 11 ***** و پوشش بیرونی در محافظ های دستی، عینکهای جوشکاری و کلاه با شیلد (سپر) جوشکاری، باید در مقابل پاشش مواد جوشکاری، سایش و خردشدن موضعی، مقاوم بوده و از جنس شیشه یا پلاستیک شفاف نسوز باشد. ماده 12 کلاه ایمنی جوشکار یا برشکار باید مجهز به سپر جوشکاری باشد بگونه ای که در هنگام بالا زدن ***** جوشکاری چشم ها و صورت کارگران را در برابر پرتاب ذرات سرباره محافظت نماید. ماده 13 شماره تیرگی *****های مورد استفاده در انواع عملیات جوشکاری و برشکاری باید متناسب با نوع عملیات و استاندارد باشد. ماده 14 عینکها و ماسکهای جوشکاری (محافظ های دستی) باید به خوبی نگهدار یشده و همواره تمیز و بدون عیب باشد. ماده 15 در هنگام جوشکاری یا برشکاری که احتمال ریزش جرقه، سرباره یا مواد مذاب از بالا بر روی بدن وجود دارد، استفاده از پوش شهای نسوز الزامی است. ماده 16 اقدامات کنترلی باید به نحوی انجام گیرد تا از انتشار آلاینده های ناشی از عملیات جوشکاری به سایر قسمتهای کارگاه جلوگیری به عمل آید. ماده 17 انجام کلیة عملیات چربی زدایی یا تمیزکاری با هیدروکربن های کلردار در کارگاههای جوشکاری، برشکاری و فرآیندهای مرتبط ممنوع است. ماده 18 اگر قطعه کاری با استفاده از حلال های چربی زدایی شده باشد، باید پیش از شروع جوشکاری آن را کام ً لا از باقیماندة حلال پاک و خشک نمود.
ماده 19 جوشکاری و برشکاری در مکا نهایی که مواد یا گازهای قابل اشتعال یا انفجار وجود دارد، ممنوع است. ماده 20 کلیه قسمت هایی که در اثر جوشکاری یا برشکاری احتمال وقوع آتش سوزی در آن ها وجود دارد بایستی از مصالح نسوز ساخته شده و یا با استفاده از روش های مناسب از ایجاد حریق جلوگیری به عمل آید. ماده 21 هرگونه درز یا شکاف، حفره و پنجره های باز و یا شکسته در کف و دیوارههای محل جوشکاری یا برشکاری باید بطور مناسب پوشیده یا بست هگردند تا خطر ریزش یا پاشش ذرات ناشی از جوشکاری و برشکاری به طبقات زیرین و یا واحدهای مجاور از بین برود. ماده 22 قبل از شروع عملیات جوشکاری و برشکاری در فضاهای بسته و محدود باید از تهویة مناسب محیط کار اطمینان حاصل نمود. ماده 23 در هنگام جوشکاری و برشکاری که تأمین سیستم تهویه مناسب امکا نپذیر نمی باشد، استفاده از تجهیزات مستقل تنفسی الزامی است. ماده 24 سیلندرهای گاز و دستگاههای جوشکاری و برشکاری بایستی همواره خارج از فضاهای بسته و محدود مستقر گردد. ماده 25 لوله های مورد استفاده برای تهویة گازهای خروجی ناشی از جوشکاری و برشکاری در فضاهای بسته و محدود باید از مواد غیرقابل اشتعال ساخته شده باشد. ماده 26 جوشکاری و برشکاری مخازن سربسته و یا حاوی مواد قابل اشتعال و انفجار ممنوع است.
ماده 27 جوشکاری و برشکاری مخازنی که قب ً لا حاوی مواد قابل اشتعال و انفجار بوده و یا محتویات قبلی آن مشخص نمی باشد، بدون رعایت اصول ایمنی و استانداردهای مربوطه ممنوع است.
ماده 28 کلیة دستگاه ها و تجهیزات جوشکاری و برشکاری باید دارای لوح مشخصات فنی باشد.
ماده 29 در پایان هر شیفت کاری عملیات جوشکاری و برشکاری، باید اطراف محل کار بازرسی و فقط پس از اطمینان از عدم وجود جرقه، شعله و یا سرباره داغ محل کار را ترک نمود.
فصل سوم جوشکاری و برشکاری با گاز
ماده 30 تماس روغن، گریس و مواد قابل اشتعال و انفجار با کلیه دستگا هها و تجهیزات جوشکاری و برشکاری گازی ممنوع م یباشد. ماده 31 استفاده از گاز اکسیژن به عنوان جایگزین هوای فشرده ممنوع است. ماده 32 استفاده از شعله جهت انجام آزمایش نشتی گازها در سیلندرها و متعلقات آن ممنوع است. ماده 33 برای روشن نمودن مشعل جوشکاری و برشکاری باید از فندک مخصوص آن استفاده نمود. ماده 34 در پایان کار و مواقعی که عملیات جوشکاری و برشکاری انجام نمی گیرد باید دستگاه ها از منابع اصلی برق یا گاز جدا گردد. ماده 35 کلیه مح لهای اتصال از سیلندر گاز تا مشعل را باید قبل از روشن نمودن مشعل به رو شهای ایمن و توسط کارگران ماهر مورد آزمایش نشتی قرار داد. ماده 36 شیلنگ و اتصالات رابط باید استاندارد بوده و فاقد نشتی، پوسیدگی و یا هر نوع نقص دیگری باشد. ماده 37 اتصالات و مهره های اتصال باید قبل از استفاده مورد بررسی قرار گیرند و در صورت وجود هرگونه عیب یا نشتی، تعویض گردند. ماده 38 پرکردن سیلندرهای اکسیژن و انواع گازها باید توسط مراکز مجاز و معتبر صورت پذیرد. ماده 39 سیلندرهای اکسیژن و انواع گازها باید بصورت ادواری و براساس آئین نامه های حفاظتی و استانداردهای ملی توسط کارفرما مورد بازدید و آزمایش قرار گیرد. ماده 40 کارخانجات و تولید کنندگان سیلندرهای گاز و همچنین صنایع سیلندر پرکنی مکلف به درج نام شیمیایی و نام تجاری گاز بر روی بدنه سیلندر م یباشند، و استفاده از سیلندرهای گاز که نام شیمیائی و نام تجاری محتویات آن بر روی سیلندر درج نشده باشد، ممنوع است. ماده 41 استفاده از سیلندرهای گاز و مولدهای گاز استیلن که دارای آسی بدیدگی یا خوردگی بوده و یا در معرض آت شسوزی قرار داشته اند، ممنوع است. ماده 42 سیلندرهای گاز نباید در معرض صدمات فیزیکی، شیمیایی و تابش مستقیم نور خورشید و شرایط نامساعد جوی قرار گیرند.
ماده 43 سیلندرهای گاز باید بطور قائم و مطمئن در جای خود محکم گردند تا از افتادن احتمالی آنها جلوگیری شود. ماده 44 سیلندرهای گاز باید دور از مواد قابل اشتعال و انفجار نگهداری و استفاده گردد.
ماده 45 نگهداری سیلندر اکسیژن در مکان تولید گاز استیلن ممنوع م یباشد. ماده 46 استفاده از اتصالات غیر استاندارد، تبدیل ها، وسایل غیر ایمن و تنگ ها اکیدًا ممنوع است. ماده 47 جابجایی سیلندرهای گاز با اهرم کردن شیر یا سرپوش حفاظتی آن ممنوع م یباشد. ماده 48 سیلندر گاز پر یا خالی نباید بعنوان غلطک یا تکی هگاه استفاده گردد. ماده 49 سرپوش حفاظتی سیلندرهای گاز باید در جای خود به طور محکم قرار گیرد مگر در مواردی که سیلندر گاز در حال استفاده می باشد. ماده 50 به منظور جلوگیری از بروز صدمات فیزیکی در هنگام جابجائی انواع سیلندرهای گاز، استفاده از یک محفظه مناسب و ایمن الزامی است.
ماده 51 هنگامی که لازم است سیلندرها به همراه رگلاتورهای متصل به آن جابجا شوند، باید پس از بستن شیر و قراردادن بر روی وسیله ایمن نسبت به جابجایی آنها اقدام نمود. ماده 52 استفاده از سیلندر گاز بدون رگلاتور استاندارد ممنوع است. ماده 53 گرم کردن کپسول و شیر گاز مخزن استیلن توسط شعله ممنوع است و در صورت نیاز، این کار بایستی توسط آب گرم صورت گیرد. ماده 54 رنگ شیلن گها باید مطابق با استاندارد شماره 3792 و رنگ بدنه سیلندرهای گاز باید براساس استاندارد شماره 712 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران باشد. ماده 55 بهره برداری از سیلندرهای گاز فقط به صورت ایستاده مجاز است و به هیچ عنوان نباید در حالت افقی یا وارونه از گاز داخل آن برای عملیات جوشکاری و برشکاری استفاده نمود. ماده 56 قرار دادن اشیاء بر روی انواع سیلندرهای گاز ممنوع است. ماده 57 قبل از جدا کردن رگلاتور از سیلندر گاز، باید شیر سیلندر گاز به طور کامل بسته شود. ماده 58 سیلندرهای گاز باید دور از عملیات جوشکاری و برشکاری قرار گیرند تا شعله، سربارة داغ و جرقه به آ نها نرسد، در غیر ای نصورت می بایست از موانع ضد آتش استفاده نمود. ماده 59 استفاده از سیلندرهای گاز به عنوان بخشی از مدار الکتریکی جوشکاری قوس الکتریکی ممنوع است. ماده 60 در مکان هایی که گاز از طریق سیستم لوله کشی تأمین می گردد، جنس لوله ها و کلیة تجهیزات مرتبط باید متناسب با نوع گاز و ایمن باشد، استفاده از رنگ ها و علائم هشدار دهنده برای مشخص شدن نوع گاز لول هکشی ها الزامی است. ماده 61 سیلندرهای گاز پر و خالی و همچنین سیلندر انواع گازها باید جدا از یکدیگر و در محل ایمن نگهداری شوند.
1388 شماره 18703 /2/ صفحه 20 روزنامه رسمی 30
ماده 62 محل نگهداری و ذخیره سازی سیلندرهای گاز می بایست ضد آتش و مجهز به سیستم تهویه ایمن باشد. ماده 63 استفاده از اتصالات مسی در عملیات جوشکاری و برشکاری با گاز استیلن ممنوع است. ماده 64 هریک از لوله هایی که گاز را از مولد یا سیلندر به مشع لهای جوشکاری و برشکاری انتقال می دهد باید مجهز به شیر یکطرفة فشاری باشد.
فصل چهارم عملیات جوشکاری و برشکاری با برق
ماده 65 در مکان های مرطوب که عملیات جوشکاری و برشکاری با قوس الکتریکی انجام می گیرد، استفاده از دستکش، لباس و کفش عایق الکتریسیته و دیگر وسایل حفاظت فردی متناسب با نوع کار الزامی می باشد.
ماده 66 در موقعیت هایی که احتمال تماس بدن جوشکار با هادیهای برق دار وجود دارد، باید اجزای هادی عای قبندی گردد. ماده 67 در فرآیندهایی نظیر جوشکاری و برشکاری قوس پلاسما که از ولتاژهای بالا استفاده می شود، استفاده از عای قبندی مناسب و همچنین نصب علائم و تابلوهای هشداردهنده و آموزش افراد الزامی می باشد. ماده 68 کلیة تجهیزات جوشکاری و برشکاری قوس الکتریکی و مقاومتی ثابت یا سیار و همچنین قطعات کار باید متصل به سیستم اتصال به زمین مؤثر باشد. ماده 69 کلیه قسمت های برق دار دستگاههای جوشکاری و برشکاری قوس الکتریکی و مقاومتی و تابلوهای برق آنها باید به منظور جلوگیری از تماس تصادفی، محافظت گردد. ماده 70 مقدار جریان مورد استفاده در دستگاههای جوشکاری و برشکاری قوس الکتریکی باید متناسب با نوع کار انتخاب گردد. ماده 71 کابلهای جوشکاری و برشکاری قوس الکتریکی باید از نوع انعطاف پذیر و متناسب با نوع کار باشد. ماده 72 قبل از آغاز جوشکاری و برشکاری باید از ایم نبودن کلیه اتصالات و تجهیزات اطمینان حاصل نمود. ماده 73 استفاده از هر نوع هادی به جز کابل جوشکاری برای تکمیل مدار جوشکاری ممنوع است. ماده 74 در مکانهایی که تعداد دستگاه جوش یا برش قوس الکتریکی در کنار هم مورد استفاده قرار می گیرند، بایستی تمهیدات لازم برای پیشگیری از خطرات برق گرفتگی و آتش سوزی مدنظر قرار گیرد. ماده 75 در هنگام جوشکاری و برشکاری باید از نشت روغن، سوخت و آب سیستم خنک کننده موتورهای جوشکاری و برشکاری و همچنین انتشار گازهای حفاظ تکننده قوس جوش جلوگیری بعمل آید. ماده 76 قبل از جابجایی دستگاههای جوشکاری و برشکاری قوس الکتریکی باید نسبت به قطع کردن منبع برق آنها اقدام نمود. ماده 77 جایگاه های کار فلزی در هنگام عملیات جوشکاری و برشکاری قوس الکتریکی، می بایست نسبت به زمین عایق گردیده و یا به سیستم اتصال به زمین مؤثر، مجهز گردند. ماده 78 گیره های الکترود باید مجهز به صفحات یا سپرهای حفاظتی باشد تا دست کارگر را در مقابل حرارت حاصله از قوس الکتریکی حفظ نماید. ماده 79 هنگام تعویض الکترودهای جوشکاری رعایت اصول ایمنی الزامی است. ماده 80 پیچاندن کابل جوشکاری به دور اعضاء بدن ممنوع است. ماده 81 برای انجام عملیات جوشکاری یا برشکاری در ارتفاع، رعایت اصول ایمنی به منظور جلوگیری از برق گرفتگی و همچنین سقوط افراد و اشیاء الزامی است. ماده 82 تجهیزات جوشکاری و برشکاری که در فضای باز مورد استفاده قرار می گیرند، باید از شرایط نامساعد جوی به طور ایمن محافظت گردند. ماده 83 کلیة تجهیزات جوشکاری مقاومتی باید به نحوی باشند که از عملکرد تصادفی آنها جلوگیری گردد. ماده 84 نصب تجهیزات ایمنی برای جلوگیری از آسیب دیدن اعضاء بدن که در داخل منطقه عمل جوشکاری قرار دارند الزامی است. ماده 85 دستگیره ها و سوئیچ ها باید در فاصله ای ایمن تعبیه شوند تا امکان آسیب دیدن دستها در منطقه عملیات جوشکاری مقاومتی وجود نداشته باشد. ماده 86 کلیه تجهیزات جوشکاری مقاومتی که به شکل معلق (آویزان) و یا اشکال مشابه استفاده می شوند باید به سیستم های نگهدارنده مناسب تجهیز گردد. ماده 87 کلیه دستگاههای جوشکاری مقاومتی باید مجهز به یک یا چند کلید توقف اضطراری در مکا نهای مناسب و قابل دسترس باشد. ماده 88 تمام نقاط قابل دسترس قسمتهای برق دار دستگاههای جوش مقاومتی باید به حفاظ های مناسب تجهیز گردد. ماده 89 کارفرما مکلف است ضمن تعیین محدوده فعالیت کارگران مشمول این آئین نامه و ایجاد شرایط ایمن، بر استفاده صحیح ایشان از ابزارآلات، دستگاهها و تجهیزات مربوطه نظارتهای لازم را بعمل آورد. ماده 90 کلیه واردکنندگان، تولیدکنندگان، فروشندگان، عرضه کنندگان و بهره برداری کنندگان از ابزارآلات، دستگاهها و تجهیزات جوشکاری و برشکاری گرم مکلف به رعایت استاندارد تولید و موارد ایمنی و حفاظتی در دستگاههای مربوطه باشند. ماده 91 مسئولیت رعایت مقررات این آئین نامه بر عهده کارفرمای کارگاه بوده و در صورت وقوع هرگونه حادثه به دلیل عدم توجه کارفرما به الزامات قانونی مکلف به جبران کلیه خسارات وارده به زیان دیدگان م یباشد. این آئین نامه مشتمل بر 91 ماده به استناد مواد 85 و 91 قانون کار جمهوری اسلامی 1387/11/ 1387 شورایعالی حفاظت فنی تهیه و در تاریخ 24 /5/ ایران در جلسه مورخ 16 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.

www.Metallorgy.40s.ir

برای دانلود فایل بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

.

.

.

Download